Bugün size her zamankinden biraz daha farklı bir konuyla geldim. İçeriğimizde hem yazar, hem kitap, biraz da müzik var. Öyle ki "şimdi Hemingway ve Metallica ne alaka" dediğinizi duyar gibiyim. Hiç bekletmeden başlayalım o vakit. Ernest Hemingway kimdir? Çanlar Kimin İçin Çalıyor kitabının konusu nedir? Metallica'nın bununla ne ilgisi var? Hepsi ve daha fazlası yazıda...

Amerikalı yazar Ernest Hemingway, kısa öykülerin ustasıdır. Hayat deneyimlerini, eserlerine süslemeden ve özet olarak aktarmasıyla tanınır. Kariyerine on yedi yaşında, Kansas City'de bir gazete ofisinde başlayan Hemingway, daha sonra Kanada ve Amerikan gazetelerinde muhabir olarak çalıştı. Yirmili yaşlara geldiğinde, Paris'teki gurbetçi Amerikalılar grubuna üye oldu. İlk önemli çalışması olan ''Güneş de Doğar'' kitabı bu dönemin ürünüdür. Ardından yine aynı başarıyı yakaladığı, üstelik kendi yaşamından izleri taşıyan ''Silahlara Veda'' romanını yazdı. İspanya'daki iç savaş sırasında, muhabir olarak çalışırken deneyimlediklerini ise; en iddialı romanı ''Çanlar Kimin İçin Çalıyor''un arka planı olarak kullandı. İşte, yazımızın devamında inceleyeceğimiz kitabı budur. Son olarak yaşlı bir balıkçının yolculuğundan bahseden kısa romanı ''Yaşlı Adam ve Deniz'' göze çarpan çalışmalarından bir diğeridir.

Çanlar Kimin İçin Çalıyor

Ernest Hemingway 1937 senesinde, İkinci Dünya Savaşı'nın habercisi İspanya iç savaşının muhabiri olarak İspanya'ya gitti. Orada kaldığı zaman boyunca gözlemlediklerini ise, bu kitabına aktardı. Eser; İspanya'nın dağlarında anti faşist bir gerilla birliğine bağlı, genç Amerikalı Robert Jordan'ın hikayesini anlatıyor. Sadakat ve cesareti, aşk ve yenilgiyi ve bir idealin trajik ölümünü Robert Jordan üzerinden aktarıyor. Jordan'ın güzel Maria'ya olan sevgisini ustalıkla betimliyor. El Sordo'nun son direnişini muhteşem işliyor. Yazar, La Pasionara'nın parlak travestisinde ve kör inanca inanma konusundaki isteksizliğinde, Güneş de Doğar ve Silahlara Veda eserlerindeki başarısını geride bırakıyor. Sonuç olarak; ender ve güzel, biraz acımasız ama öte yandan şefkatli, hareketli ve bilgece tasarlanmış bir eser ortaya çıkıyor.

"Bir yazarın işlevi gerçekleri ortaya çıkarmaksa, hiç kimse onu bu kadar eksiksiz gerçekleştirmemiştir." Maxwell Perkins

Hemingway'in önceki eserlerinden daha güçlü, daha geniş kapsamlı ve daha yoğun duygusallıkta olan bu kitap, tüm zamanların en iyi savaş romanlarından biridir. Robert Jordan kitabın olay örgüsünde, kesin ölüm karşısında bir tür stoacı kabulleniş gösteriyor. Daha sonra ise aralarında Castro ve Obama'nın da bulunduğu milyarlarca başka okuyucuya ilham oluyor.

''For Whom The Bell Tolls''

https://www.youtube.com/watch?v=eeqGuaAl6Ic

For Whom The Bell Tolls kitabın orijinal adı. Türkçe karşılığı ''Çanlar Kimin İçin Çalıyor''. Bu ifade ilk olarak İngiliz şair John Donne'ın bir şiirinde geçmiştir. Hemingway ise kitabının başlığı olarak kullanıyor. Sonra mı? Sonra Metallica grubunun harika parçalarından biri oluyor. Heavy Metal hayranları "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" başlığını duyar ve Hemingway'i değil, 1984 yapımlı metal tarihinin en büyük parçalarından biri olan ve aynı adı taşıyan şarkıyı seslendiren Metallica'yı düşünür. Grubun ikinci albümü olan ''Ride The lightning'' in en can alıcı parçalarından biridir. Metallica'nın hem solisti, hem de gitaristi olan James Hetfield Hemingway'in bu kitabından çok etkilenmiş ve hislerini de şarkıya dökmüştür. Bu şarkı savaşın boşunalığı üzerine yapılmış kusursuz bir yorumdur. Öyle ki şarkının son birkaç satırı, özellikle bu noktaya değinmek için kitaptan ayrılır. Metallica'nın dört üyesi de hevesli okuyucular olsa da, grubun ilk çalışmalarına hem klasik müzik teorisi hem de edebi bir duyarlılık getiren basçısı Cliff Burton olur. Bilenler bilir; 1980'li yılların başında kimse onun gibi bas çalmıyordu. "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" metal tarihinin en ünlü bas rifflerinden biriyle açılır. Bu riff Cliff Burton'un bas gitarı, bir baş bas gitar gibi çaldığı, alışılmadık ve tamamen orijinal bir kromatik rifftir. Parçanın başındaki bu riffin ardından Hetfield harika bir giriş yapar ve o tüyleri diken diken eden sözlere başlar.

Haklıysanız bile kime ne? Değil mi ama? Savaşın birinci kuralı değil midir ''Tarihi haklılar değil kazananlar yazar''? Siz de savaştığınızla kalırsınız.

Son söz

İşte, Hemingway'in Metallica şarkısına ilham veren bu eseri ve hikayesi. Nasıl ki yazar analizini çok önemseyen biriysem, eserlerin farklı formları da beni bir o kadar cezbediyor. Hem edebi anlamda kaliteli sözler için, hem de harika soundlar için Hard Rock ve Heavy Metal gruplarını inceleyerek dinlemenizi tavsiye ediyorum. İlk başta çok gürültülü gelse de, o seslerin arasından sıyrılıp büyülü sözlerine ulaşmanızı dilerim. Kitabın özsözünde bulunan, Şair John Donne'den bir alıntıyla yazımı noktalıyorum. Karga.lamaya devam edin.

Bir ada değildir insan, bütün hiç değildir. 
Bir başına; anakaranın bir parçasıdır.
Bir damladır okyanusta.
Bir toprak tanesi alıp götürse deniz, küçülür Avrupa.
Sanki yiten bir burunmuş, 
Dostlarının ya da senin bir yurtluğunmuş gibi...
Ölünce bir insan eksilirim ben, 
Çünkü insanoğlunun bir parçasıyım...
İşte bundandır ki;
Çanlar kimin için çalıyor diye sorma!
Çanlar, senin için çalıyor.