Heyecan ile beklediğimiz organizasyon Katar 2022 yaklaşıyor. Lionel Messi ve Cristiano Ronaldo ikilisini büyük ihtimalle son kez büyük bir turnuvada izleyeceğiz. Sanırım hepimiz devlerin son kez finalde dans etmesini görmek istiyoruz. Bu yüzden bu hafta Dünya Kupası ve FIFA'nın iç yüzünün anlatıldığı FIFA Uncovered üzerine yazmak istedim.
1904 senesinde futbolun yönetim alanındaki eksikliğinin giderilmesi ve futbolun daha fazla insana ulaşması için Belçika, İsveç, İsviçre, Danimarka, Hollanda ve Fransa FIFA'yı kurma kararı almışlar. Bu organizasyona kısa süre sonra Almanya da dahil olmuş. 1974 senesine kadar amatör bir kulüp şeklinde yönetilen FIFA'da işler o sene değişmeye başlamış. Çünkü FIFA başkanlık seçimine siyaset karışmış. 1974 seçimi ile FIFA bir işletmeye dönüşmüş. Başkanlık koltuğuna João Havelange otururken Havelange ikinci adam olarak Sepp Blatter'ı seçmiş.
FIFA: yolsuzluk ve rüşvet
Blatter futbolda yatırım yapmak için para kaynağına dikkat çekmiş. İlk sponsor anlaşmaları imzalanmaya başlamış. Coca-cola ve Adidas, FIFA'nin ve Dünya Kupası'nın ilk sponsorları olmuş. Özellikle Adidas, FIFA sayesinde çok iyi paralar kazanmaya başlamış. İyi bir girişimci olan Dassler işi büyütüp Dünya Kupası'nın yayın hakkını almaya karar vermiş. ISL'yi kurup yayın haklarını Havelange'dan satın almış. Elbette güzel bir komisyon verip... İşte buradan sonra FIFA'nın neredeyse her anlaşmasında bir yolsuzluk, rüşvet veya komisyon verme söz konusu olmuş. Yani kazağın yırtıldığı an bu.
Durum böyle olunca FIFA içerisindeki delegeler de kendilerine çıkar yaratmanın yolunu bulmuşlar. Neredeyse hepsi bir şekilde kendisine menfaat sağlamayı başarmış. Hatta yaptığı yolsuzluk yüzünden koltuğundan olan delegenin yerine gelen bile anında yolsuzluk yapmaya başlamış. FIFA'da insanlar değil para konuşur olmuş.
"İyi de biz Katar 2022 hakkında konuşmayacak mıydık? Bize ne FIFA'dan?" diyorsanız neden bu kadar detaya girdiğimi anlatayım. Yolsuzluk ve para harcama boyutu öyle bir noktaya gelmiş ki kasada para kalmamış. FIFA da çözümü Dünya Kupası turnuvasını pazarlamakta bulmuş. "Hatta bir seferde iki turnuvanın nerede yapılacağını beraber açıklayalım ki daha fazla gelir olur." denilmiş ve öyle de yapılmış. Neticede 2018 Rusya'ya, 2022 ise Katar'a verilmiş.
"Rusya ve Katar'a Dünya Kupası organizasyonu verilemez mi yani? Ne var bunda?" demeyin. Rusya'nın 2018'deki rakibi İngiltere, Katar'ın 2022 rakibi ise Amerika Birleşik Devletleri. İngiltere ve A.B.D. favori ülkeler. Hatta Rusya ve Katar'a "yüksek riskli ve olumsuz" raporu verilmiş. Sonuçlar açıklandığı zaman bu yüzden herkes şaşırmış.
Parayı veren Dünya Kupası'nı alır
Dünya Kupası'nın nere yapılacağına FIFA yönetim kurulunun üyeleri karar veriyor. Altı konfederasyondan gelen yönetim kurulu üyelerine en iyi kulisi kim yaparsa mutlu sona ulaşıyor. Bazen yönetim kurulunun oyları bile satılabiliyor. Örneğin 2010 organizasyonunun Güney Afrika'da gerçekleşmesi için bir oy 1.5-3 milyon dolar arasında değer bulmuş. Güney Afrika'nın FIFA'ya 10 milyon dolarlık ödemesini söylemiyorum bile.
Futbol ile göz boyama, gündemi değiştirme çok kolaydır. 2018 yılında Putin de sırf bu yüzden Dünya Kupası'nı istemiş olabilir. Çünkü tarihte çok örneği var. 1978'de tarihin gördüğü en büyük darbelerden birinin yapıldığı Arjantin'de Dünya Kupası olmuş ve kupayı diktatör vermiştir. 1936 Dünya Kupası ve Hitler de başka bir örnektir.
Biz Katar 2022 Dünya Kupası'na dönelim. Sonuç açıklandıktan sonra herkes "Katar Dünya Kupası'nı satın aldı." demeye başlamış. Katar'ın çok küçük bir ülke olması, yeterli alt yapının bulunmaması, turnuva için ülkeye gidecek turistler için büyük bir soru işareti olması, kültürel uyumsuzluk, ülkede doğru düzgün stadyumun bulunmaması, yetersiz otel sayısı akla gelen ilk olumsuzluklar. En önemli etken ise hava durumu. Turnuva haziran ve temmuz aylarında yapılsaydı sıcaklık en az 40 derece olacaktı. Katar'ın "Stadyumları klimalı yapalım!" teklifi kabul edilmeyince turnuva takvimi kaydırıldı. Bu yüzden saçma bir zamanda Dünya Kupası izleyeceğiz.
Katar 2022'nin Fransaya etkileri
Dünya Kupası'nın Katar'a gitmesi için Fransa eski cumhurbaşkanı Sarkozy bile destek olmuş. Dönemin UEFA başkanı Platini ile Katar sorumlusunu bir masada buluşturmuş. Kadere bakın ki Katar'ın 2022'ye ev sahipliği yapacağı belli olduktan sonra da PSG Katar'a satılmış. Beckham, Ibrahimoviç gibi yıldızlar takıma katılmaya başlamış. Fransa futbol ligi yayımcılığını Katarlı Bein Sport almış. Hatta Katar ile Fransa arası yüksek meblağlı ticaret anlaşmaları imzalanmış. Şans işte!..
Katar 12 birbirinden güzel stadyum ile Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak. Stadyumların yapılma aşamasında bile başka bir kriz söz konusu. İnşaatlar yapılırken 6500 işçinin öldüğünden bahsediliyor.
Katar suçlamaları hep reddetti. Hatta mahkemelerce de rüşvet vermedikleri yönünde karar çıktı. FIFA'da zaten rüşvet alınmıyormuş. Onlar o parayı hak ettiklerini düşünüyormuş. O yüzden konuya "acaba" diyerek yaklaşın.
Biraz önce Platini'den bahsettik. Zamanında Platini "yolsuzluğa hayır" yazılı forma giyerken Maradona "uyuşturucuya hayır" diyen forma giymiş. Ne tezat ama?..
.jpg)
Katar için son bir haber de günlüğü on dolar ve üç öğün yemeğe kiralanan Pakistanlılar. Katar, maçlara fazla rağbet olmayınca çözümü böyle buldu.
"O zaman maç biletleri ucuzdur. Biz gidelim." mi dediniz? Hemen küçük bir hesap yapalım. Katar'a gidiş dönüş uçak bileti 12000 TL civarı. Katar'a vizesiz gidiliyor. Maç biletleri 380 euro; yani 7000 TL. Gecelik bütçemize göre bir otelin fiyatı 7900 TL. Bir öğün yemek 300 TL. Sizin yerinize topladım; 27200 TL tutuyor. Güldür Güldür'de Fikri'nin dediği gibi "Otur evinde ya!" En iyisi TRT'den izleyin.
Katar 2022 hikayesinde neler izleyeceğiz? Orada neler yaşanır bilemeyiz tabii ki. Biz ekranların başından zevk alırken madalyonun diğer tarafında acaba neler olacak? Finalde devlerin son dansını izleyebilecek miyiz? Eğer FIFA konusu ilginizi çektiyse belgesele mutlaka göz atın. Netflix belki UEFA mafya belgeselini de çeker. Bir umut bizim Türk hakemlerini ve TFF'yi konu alan bir belgesel de gelebilir.
Belgeselin karavan puanı,
Bu yazıyı kargala!
.jpg)
