*Bu yazıda bazı insanların saldırgan, kırıcı veya rahatsız edici bulabileceği hassas içerikler bulunmaktadır.
Bundan birkaç yıl önce dudak senkronizasyonu yapan basit bir uygulama ile tanıştık: TikTok!.. Bu 15 saniyelik eğlenceli videolar, öyle ilgimizi çekti ki koronadan hızlı yayıldı. Önce Çinliler sonra Amerikalılar sonra de ülkemiz de dahil olmak üzere tüm dünya başladı şarkılara, filmlere dublaj yapmaya. Herkes kendi ufak tiyatrosunu yapar oldu. Ama tabii ki gelişen ve tutulan tüm teknolojiler gibi TikTok da durmadı. Durmadan yenilendi. Yenilendikçe büyüdü. Büyüdükçe de tehlikeli hale geldi. TikTok artık Instagram ve Youtube'dan daha viral. Henüz değil ama Facebook bile zirveyi kaybedebilir. Bunun yanında zirveye çıkamasa bile önemli bir gerçek ile karşı karşıyayız. TikTok, Amerika'nın sosyal medyasına karşı kafa kafaya rekabet eden ilk Çinli sosyal uygulama. Belki de bu yüzden Amerika, şirketi sosyal medya görünümlü bir ajanlık faaliyeti olarak tanımlıyor.Veri madenciliği de suç mu sanki?
Aslında işin veri gizliliği kısmını, çok uzatmaya gerek yok. Zira TikTok herhangi bir sosyal medya uygulamasından çok daha tehlikeli değil. Sözleşmeyi onaylarken verdiğimiz mikrofona erişim izni ile uygulama açık değilken bile, bize dair birçok veriyi toplayabiliyor TikTok. "Ne kadar da şaşırtıcı?" diye düşünmeyi çok istesek de bunu yapmayanı yok. Detaylı olarak bu yazıyı okuyabilirsiniz. O yüzden bu noktada tehlikeli olsa da diğer arkadaşlarından çok da farkı yok. Zaten şirket de bu konuda "TikTok, burada ABD'de güvenlik, ürün ve kamu politikası alanlarında yüzlerce çalışanı ve kilit lideri bir Amerikalı olan CEO tarafından yönetiliyor. Kullanıcılarımız için güvenli bir uygulama deneyimi sunmaktan daha yüksek bir önceliğimiz yok. Sunucularımız da zaten Amerika'da. Çin hükümetine hiçbir zaman kullanıcı verilerini sağlamadık ve istendiğinde de bunu yapmayız. " açıklamasını yaptı. Tabii yersen! Aslında uzun süre, Trump baskısı yeseler de bunun tamamen Amerika-Çin kavgasının bir yansıması olduğunu düşünüyorum. Huawei üzerinde yaratılan baskının bir benzerini, TikTok için de denedi ama uygulama, özellikle gençler arasında öyle yaygındı ki çılgın Trump bile Huawei'de olduğu gibi keskin davranamadı. Ne de olsa Amerika'da Apple gibi güçlü bir oyuncu var. Kimse Huawei yok diye üzülmez. Ama TikTok için aynı şeyi söyleyemeyiz. Özellikle Z kuşağı için...TikTok'un ürkütücü rakamları
Bu durumu biraz irdelersek karşılaştığımız rakamlar ürkütücü. Zira TikTok kullanıcılarının %60'ı Z kuşağı. Yani trend belirleyici, onlar. Hatta Spotify listelerinde bile öyle. TikTok'ta trend olan şarkı hemen Spotify listelerine de yansıyor. Bunun ötesinde Z kuşağının ve TikTok'un etkisini şöyle anlatabiliriz. Y kuşağının kraliçesi Jennifer Lopez, bu videoyu hem Twitter hem de Tiktok'tan yayınladı. Nispeten Y kuşağının aktif olduğu Twitter'daki 45 milyon takipçi, 1.8 milyon kez izledi. TikTok'taki 14 milyon takipçi ise sadece beğeni olarak 10 milyon etkileşim yaptı. İzlenmeyi siz düşünün. Yani özetle uygulamanın Z kuşağına olan teması, mevcut tüm iletişim araçlarından fazla.
Sorun bende değil sende!
Bunlar olası şeyler. TikTok'u, diğerlerinden ayıran iki büyük tehlike var: Eylemsel davetkarlık ve -kullanıcı profiline bağlı olarak- çocuk istismarı... Ne yazık ki dünyanın en popüler uygulamasının bu konuda attığı adımlar, -ülkemizdekiler gibi- caydırıcı olmaktan çok uzak. Çoğunlukla ortaokul-lise çağı çocukların tükettiği uygulamada, tam anlamıyla herhangi bir kısıtlayıcı üyelik yok. Yani telefonunuzu alan çocuklar, pekala kolayca bu dünyaya katılabilir. Bu, elbette Twitter ya Instagram için de geçerli ama oralarda çocukları böylesine çekecek unsurlar çok daha az. Özellikle küçük deepfake oyunları, birçok çocuğun ilgisini çekiyor. Bu yüzden Z kuşağı çocuklarının, pornografik olmasa da son derece müstehcen videolara kolayca erişmesi ya da istismarcıların tuzağına düşmesi çok daha muhtemel. Teoride 13 yaş altına koyulan sınır, bir nebze rahatlatıcı olsa da pratikte kötü niyetli yetişkinlerin çocuklara erişmesi zor değil.Basit gizlilik önlemleri alın
Sonuçta TikTok, birçok açıdan kullanıcı gizliliğine de sınır koymuyor. Hatta birçok ayarı değiştirmenize izin vermiyor. Aslında kişiselleştirilmiş reklamları engellemek, bir seçenek. Ancak bunu yapmak için uygulamadan çıkıp telefon ayarlarına girmek gerekiyor. Tabii birçok genç buna önem vermiyor ya da zaman ayırmıyor. Şirketin istediği de zaten bu. Açıkçası TikTok, çocukların kullanımına çok açık ve ilgi çekici bir platform ve bunun çok ciddi ahlaki sorunlara yol açtığı bir gerçek. Bu yüzden bireysel olarak şu önlemleri alabilirsiniz.- Fazla paylaşmayın: Tam adınızı kullanmayın veya yaşınızı belirtmeyin.
- Hesabınızı gizli yapın: Hesabınızı TikTok'un ayarlar menüsünden "gizli" olarak ayarlayın. Böylece sizi takip etmeye çalışan herkesi onaylamanız gerekir ve beğenilerinizi yalnızca arkadaşlarınız görebilir.
- Diğer kullanıcıların sizi bulmasına izin vermeyin: Varsayılan olarak, TikTok içeriğinizi tüm uygulama topluluğuyla paylaşır. Bunu önlemek için ayarlarda "Hesabını başkalarına öner" seçeneğini kapatabilirsiniz.
- Diğer kullanıcıların sizinle etkileşime girmesine izin vermeyin: TikTok'un ayarlarında, "Videolarınızın indirilmesine izin verin" seçeneğini devre dışı bırakın ve "Size kimlerin doğrudan mesaj gönderebileceğini" yalnızca arkadaşlarla sınırlandırın.
Kim kemiklerini kırmak ister?
Diğer sorun ise eylemsel davetkarlığı. Bu davetin, genellikle tehlikeli ve risk içeren unsurlardan ibaret olması ise uygulamanın diğerlerinden ayrıldığı nokta. Şöyle ki uygulama ile -artık iyice çılgınlık derecesinde olan- kapışma ve meydan okumalar öyle tehlikeli bir seviyeye geldi ki yakında TikTok için de bir turkuaz tablo olacaktır. Aslında içeriklerde son derece keyifli dans, bebek ve kedi videoları olsa da son derece tehlikeli meydan okumalar da mevcut.
Bu yazıyı kargala!
